Είναι στη φύση του ανθρώπου να δίνει μεγάλη σημασία, ίσως και υπερβάλλουσα πολλές φορές, στην αρχή και το τέλος των διαφόρων δραστηριοτήτων του. Είναι πράγματι επόμενο, κάθε αρχή να σηματοδοτεί την θέση στόχων και την δέσμευση στην εκπλήρωσή τους, ενώ το τέλος να μας αναγκάζει στην απαραίτητη ανασκόπηση και αξιολόγηση της προσπάθειας που προηγήθηκε. Σε ποιο ποσοστό πετύχαμε τους στόχους που βάλαμε, πώς διαμορφώθηκε και προσαρμόστηκε η προσέγγισή μας κατά τη διάρκεια της προσπάθειας, και βεβαίως, πού αποτύχαμε και γιατί. Το τελευταίο είναι και το πιο σημαντικό στο πλαίσιο του ομαδικού αθλητισμού στο οποίο συμμετέχουμε, καθώς λειτουργούμε εκ των πραγμάτων σε ετήσιους κύκλους προσπαθειών, επιχειρώντας να επαναλάβουμε επιτυχίες του παρελθόντος και να μετουσιώσουμε τα παθήματα σε μαθήματα για το μέλλον.
Βρισκόμαστε λοιπόν στο τέλος του καλοκαιριού και στην αρχή ενός νέου κύκλου για το ποδοσφαιρικό τμήμα του Αθλητικού Συλλόγου Παπάγου. Αυτό τον καιρό ξεκινά το χτίσιμο της ανδρικής ομάδας του Συλλόγου ενώ σύντομα θα ακολουθήσουν και τα τμήματα των ακαδημιών τη δική τους προσπάθεια για την φετινή χρονιά. Είναι μια πραγματικά ευτυχής συγκυρία η νέα χρονιά να βρίσκει το σύλλογο επαναπατρισμένο σε ένα σύγχρονο, ανακαινισμένο γήπεδο, αποτέλεσμα πολύχρονων προσπαθειών, πολλών ανθρώπων και σε πολλά επίπεδα. Είναι το σπίτι και η φυσική έδρα μιας ομάδας που πορεύθηκε σε μεγάλο βαθμό εξόριστη, όσον αφορά το ανδρικό τμήμα, και σε δυσμενείς συνθήκες, όσον αφορά την ακαδημία. Η ομάδα λειτούργησε την τελευταία 15ετία σε ένα καθεστώς ρομαντικού ηρωισμού και επίμονου αγώνα με μόνο στόχο την επιβίωσή της στα “πέτρινα” χρόνια του απαξιωμένου χωμάτινου αγωνιστικού χώρου. Η προσμονή για τις καλύτερες ημέρες που θα έφερνε η αναβάθμιση του γηπέδου είναι αυτή που διαμόρφωσε μια ολόκληρη γενιά παικτών, προπονητών και παραγόντων του Συλλόγου.
Τι σημαίνει όμως αυτό στην πράξη και πώς αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι του συλλόγου αυτή τη μετάβαση είναι μια πολύπλοκη και πολύπλευρη ερώτηση. Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό που μπορεί να αναγνωρίσει κάποιος και αξίζει να αναφερθεί είναι πως υπάρχει μια γενική αισιοδοξία και μια αναπτυσσόμενη εξωστρέφεια σε όλες τις ενέργειες και τις διαδικασίες που τηρούνται. Η ανακαίνιση του γηπέδου έχει πολλαπλασιάσει τα μέλη της ακαδημίας και μαζί αυξάνονται οι προσδοκίες αλλά και οι ανάγκες. Καλούμαστε να περάσουμε από μια κλειστή σε αριθμό και πρόσωπα ομάδα ανθρώπων, η οποία διαχειριζόταν τις τύχες του συλλόγου, σε ένα μεγαλύτερο και πιο οργανωμένο περιβάλλον λειτουργίας. Και αυτή είναι μια δύσκολη άσκηση από μόνη της, καθώς η διοίκηση αναλαμβάνει περισσότερες δουλειές και περισσότεροι άνθρωποι εμπλέκονται στην εξυπηρέτηση της καθημερινής λειτουργίας.
Εδώ ο σύλλογος έχει βασικά επιλέξει να χρησιμοποιήσει ανθρώπους από δύο πηγές. Από τη μία είναι τα διαχρονικά μέλη της διοίκησης, των προπονητών και της αντρικής ομάδας που αναλαμβάνουν πρόσθετους ρόλους με εφόδια την γνώση της ταυτότητας του συλλόγου και της διαχρονικής λειτουργίας του. Από την άλλη εμπιστεύεται επαγγελματίες του χώρου, οι οποίοι ενσωματώνονται στην τεχνική ομάδα του συλλόγου. Αυτό είναι απαραίτητο γιατί ακόμα και στον ερασιτεχνικό αθλητισμό υπάρχουν μικρά και μεγάλα κομμάτια επαγγελματικής ενασχόλησης. Σε μεγάλο βαθμό αυτό εξυπηρετείται από την εκτελεστική ομάδα της προπόνησης, δηλαδή την τεχνική διεύθυνση και τους προπονητές, για τους οποίους δεν πρέπει να ξεχνάμε πως πρέπει να αντιμετωπίσουν σε σημαντικό βαθμό επιστημονικά το αντικείμενο τους. Από την άλλη ο Σύλλογος έχει μάθει να λειτουργεί εντός ενός οικογενειακού κλίματος, με ό,τι θετικά και αρνητικά συνεπάγεται αυτό, και σε αυτή τη λογική αγωνίζεται να διατηρήσει τον χαρακτήρα του κατά τη διάρκεια αυτών των αλλαγών.
Εγώ είμαι αρκετά αισιόδοξος σε σχέση με την έκβαση των παραπάνω. Γιατί όταν έχεις μάθει να δουλεύεις με τα ελάχιστα μέσα, τότε μπορείς να προσαρμοστείς στις βελτιωμένες συνθήκες. Είναι περισσότερο μία ικανότητα προσαρμογής σε μια εξέλιξη που μπορεί να τρυπήσει το ταβάνι χωρίς να έχουμε τον χρόνο να χτίσουμε αρμονικά πάνω στις σταθερές βάσεις. Η παραπάνω ανάλυση κάλλιστα μπορεί να θεωρηθεί υποκειμενική και δεν διεκδικώ την αλήθεια για το τι συμβολίζει ο Σύλλογος για άλλα μέλη του. Επιχείρησα όμως να δώσω μια αντικειμενική οπτική για την λειτουργία του συλλόγου αφήνοντας στην άκρη το προσωπικό συναισθηματικό μου δέσιμο.
Προσωπική είναι όμως και η αφορμή για αυτό το σύνολο σκέψεων που έχω παραθέσει μέχρι εδώ. Η αρχή αυτής της νέας χρονιάς με βρίσκει με την συνειδητοποίηση πως είμαι ο γηραιότερος παίκτης αυτής της ομάδας (και λογικά θα παραμείνω μέχρι να πω το δικό μου αντίο). Το εάν είναι ευχάριστη ή δυσάρεστη αυτή η θέση είναι μια συζήτηση για κάποια άλλη στιγμή, κι αυτό γιατί δεν νιώθω έτοιμος για καμιάς μορφής προσωπική ανασκόπηση. Εκεί όμως που θέλω να αναφερθώ είναι σε αυτόν που μου παραχώρησε αυτή τη θέση με το πέρας της προηγούμενης χρονιάς.
Οι περισσότεροι που διαβάζουν αυτό το άρθρο καταλαβαίνουν πως αναφέρομαι στον Άγγελο Φατούρο, έναν συμπαίκτη που αποτέλεσε σημαντικό μέλος της ομάδας τα τελευταία 7 χρόνια, και ο οποίος, σε πείσμα των πιέσεων από τους προπονητές και τους συμπαίκτες του, αποφάσισε να ολοκληρώσει την καριέρα του με τους δικούς του όρους, ένα χρόνο πριν το ανώτατο επιτρεπτό όριο ηλικίας που θα μπορούσε να συμμετέχει στην ομάδα ως παίκτης. Ο ίδιος ο σύλλογος οργάνωσε, στην τελευταία του εμφάνιση στο γήπεδο μας, μία συμβολική αλλά και συγκινητική στιγμή αναγνώρισης της προσπάθειάς του όλα αυτά τα χρόνια με τα χρώματα του συλλόγου.
Προσωπικά, δεν προσπάθησα ποτέ να τον μεταπείσω σχετικά με αυτή του την απόφαση, ώστε να συνεχίσει μαζί μας και τον τελευταίο χρόνο, γιατί καταλαβαίνω από πρώτο χέρι πόσο δύσκολη είναι μια οριστική απόφαση να αφήσεις το γήπεδο πίσω σου. Όχι τόσο τον ίδιο το χώρο και την ομάδα, ως σύμβολα της ενασχόλησής σου, αλλά πολύ περισσότερο τις σωματικές, πνευματικές και ψυχολογικές συνθήκες που βιώνεις κατά τη διάρκεια των προπονήσεων και των αγώνων, όπως και την καθημερινή επαφή με τους συναγωνιστές σου. Αντί για στεναχώρια για μια στιγμή τέλους, προτιμώ να συγκεντρώσω τις αναμνήσεις μου και να μοιραστώ την ευχαρίστηση και την αναγνώριση για όσα πετύχαμε μαζί με τον Άγγελο ελπίζοντας πως η αξία τους θα μας εμπνεύσει και θα μας προετοιμάσει για τη συνέχεια, ειδικότερα τους μικρότερους σε ηλικία παίκτες του συλλόγου. Αποτελεί μια ευκαιρία για να συλλογισθούμε έμμεσα για την αξία και το νόημα που μπορεί κανείς να αποδώσει στον ερασιτεχνικό αθλητισμό αλλά και την ατομική μας συμπεριφορά εντός αυτού του πλαισίου.
Σε αυτό το σημείο δεν θέλω να μιλήσω για το πόσο καλός παίκτης ήταν στο γήπεδο, ή πόσο καλός χαρακτήρας είναι μέσα και έξω από αυτό ο Άγγελος. Αυτό που θέλω να πω είναι πως ήταν πάνω απ’ όλα ένας καταπληκτικός συμπαίκτης. Αγαπητός από όλους στην ομάδα, έμπιστος των προπονητών του και πηγή έμπνευσης για τους συμπαίκτες του με την πίστη, την αισιοδοξία και τη στάση του σε καλές και κακές στιγμές. Αποτελεί, άλλωστε, ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα παίκτη που ήρθε σε μεγάλη ηλικία στον σύλλογο και φεύγει σαν να έζησε όλη του την ποδοσφαιρική καριέρα εδώ.
Κι αυτό γιατί όλα τα χρόνια της παρουσίας του επέδειξε πολύ μεγάλη πειθαρχία και αφοσίωση απέναντι στην ομάδα και στην ίδια την προσπάθειά του. Δεν είναι τυχαίο πως αν και ο μεγαλύτερος σε ηλικία παίκτης είναι αυτός που ακολουθούσε το αυστηρότερο πρόγραμμα γυμναστικής και διατροφής στην προσωπική του ζωή. Άλλωστε ο βασικός λόγος που και ο ίδιος επικαλείται για την απόφασή του να βάλει τίτλους τέλους είναι πως δεν μπορεί να συμμετέχει στην ομάδα με μισή καρδιά. Όταν έχεις διδάξει τον εαυτό σου να τα δίνει όλα, σε παρουσία και διάθεση, τότε δεν μπορείς να το γυρίσεις στο χαλαρό. Όταν μπαίνεις επί χρόνια στο γήπεδο με τον εγωισμό σου στην υπηρεσία της ομάδας, δεν μπορείς να βάλεις ξαφνικά τα δικά σου θέλω πάνω από της ομάδας. Είναι μια μορφή “ομαδικού εγωισμού” όπου βρίσκεις το απαραίτητο κίνητρο για μεγαλύτερη προσπάθεια στο γήπεδο, αλλά το κάνεις με υποκείμενο του εγωισμού το σύνολο, τους στόχους και τις ανάγκες του. Αυτή είναι μια πολύ δύσκολη άσκηση αυτοπειθαρχίας και αυτοδιάθεσης που μπορεί να γίνει σημαντικό μάθημα για όλους όσους ασχολούνται με τον ερασιτεχνικό ομαδικό αθλητισμό όπου η προσφορά είναι σημαντικότερη της ατομικής εξέλιξης.
Είμαι πολύ περήφανος που για 7 χρόνια αποτελώ το μισό του διδύμου της άμυνας του συλλόγου, αδιαίρετου σε τέτοιο βαθμό που έχει καταλήξει να αναφέρεται ως ενιαία λέξη ο συνδυασμός των ονομάτων μας (όπως και το σπάνιο αλλά επιτυχημένο Λιούκος – Φατούρας με το οποίο μας συνδύαζε ο coach Ντόκος).Είτε λόγω της ομαδικής σύνδεσης που μας έφερε μαζί, είτε λόγω μιας πρόσθετης προσωπικής σχέσης, είναι πάντα μεγάλη ευχαρίστηση να στηρίζεσαι σε κάποιον που εκτιμάς μέσα στο γήπεδο. Και είναι επίσης μεγάλη ικανοποίηση να τον στηρίζεις από την πλευρά σου με τέτοιον τρόπο ώστε η κοινός αγώνας να βγάζει κάτι παραπάνω από το άθροισμα των επιμέρους. Η ομάδα πέτυχε πολλά με τον Άγγελο, και ο Άγγελος πέτυχε πολλά και έκανε ακόμα περισσότερα μέσα από την ομάδα μας.
Όλα τα παραπάνω είναι αποτέλεσμα μιας ανάγκης που ένιωσα για να γραφτεί με λέξεις αυτό που όλοι ξέρουμε. Κάθε κύκλος χρειάζεται ένα τέλος, ένα δικό του κλείσιμο. Η πιο ακριβής λέξη για αυτό που προσπαθώ να πω ονομάζεται στα αγγλικά closure αλλά οι αρχαίοι Έλληνες είχαν επινοήσει μια υπέροχη έννοια, αυτήν της κάθαρσης. Σε κάθε ιστορία πρέπει να αποδοθεί το κατάλληλο νόημα στις πράξεις και τα κίνητρα του πρωταγωνιστή με ένα ταιριαστό τέλος. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε όλοι να αναλογιστούμε για τις δικές μας επιλογές, για τη δική μας ζωή. Εδώ, τόσο ο πρωταγωνιστής όσο και οι δευτερεύοντες ρόλοι είμαστε πραγματικά πρόσωπα και η ιστορία έχει πράγματι καλό τέλος. Τα μαθήματα είναι εύκολα μεν στην κατανόηση αλλά η εφαρμογή τους απαιτεί πολύ μεγάλη αφοσίωση. Είμαστε τυχεροί όμως που το παράδειγμα είναι ένας δικός μας και η πορεία του ξεδιπλώθηκε ζωντανά μπροστά στα μάτια μας.
Θα κλείσω με δυο ευχές. Για όλους τους ανθρώπους της ομάδας εύχομαι μια υγιή και γεμάτη συγκινήσεις χρονιά. Ο καθένας ας εκτιμήσει τι θέλει να πετύχει και ας βρει τον δικό του τρόπο για να το υποστηρίξει στην πράξη. Το σύνολο των προσπαθειών μας φέρνει και το συνολικό αποτέλεσμα, όμως ο τρόπος με τον οποίο αγωνίζεται κάθε μέλος της ομάδας είναι που καθορίζει την επιτυχία στο τέλος της ημέρας, αλλά και την ποιότητα αυτής της επιτυχίας.
Και για τον Άγγελο μια διπλή ευχή. Να μείνεις πάντα κοντά στην ομάδα μας και να κρατήσεις το ίδιο πάθος, την ίδια αγάπη και την ίδια φροντίδα σε όλες τις πλευρές της ζωής σου.
Κωνσταντίνος Λιούκας
